H Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή ιδρύθηκε το 1841 από τους Αδελφούς Μάνθο και Γεώργιο Ριζάρη και αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα ενεργά Εθνικά Κληροδοτήματα της χώρας μας. Οι ιδρυτές, κατάγονταν από το Μονοδένδρι Ζαγορίου της Ηπείρου, ξενιτεύτηκαν από τα παιδικά τους χρόνια στη Ρωσία, όπου δημιούργησαν κολοσσιαία περιουσία από εμπορικές επιχειρήσεις, την οποία διέθεσαν εξ’ολοκλήρου στο ελληνικό Έθνος, μετά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.Προηγουμένως στήριξαν ενεργώς την Φιλική Εταιρεία και τον Αγώνα της Ελληνικής Επαναστάσεως με μεγάλα χρηματικά ποσά κατά την περίοδο 1814 – 1824. Ο Μάνθος Ριζάρης μάλιστα υπήρξε μάλιστα από τα πρώτα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και ήταν γνωστός στους Φιλικούς με το Συνθηματικό όνομα "ΠΡΟΘΥΜΟΣ".
Το 1837 ο Γεώργιος Ριζάρης ήρθε στην Αθήνα και συνέταξε την Διαθήκη του, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν τα σχέδια των δύο αδελφών για την ίδρυση της ομώνυμης Εκκλησιαστικής Σχολής,η οποία τελικά στην εποχή της,μαζί με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο,τη Σχολή Ευελπίδων και το Αρσάκειο,αποτελούσαν τα μεγαλύτερα εκπαιδεύτικα ιδρύματα της χώρας μας. 'Eτσι η μεγάλη τους περιουσία διατέθηκε για ένα υψηλό και θεάρεστο σκοπό προς όφελος της Εκκλησίας, της Παιδείας και του Έθνους.
Μέχρι σήμερα το 'Iδρυμα της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής έχει διαγράψει μια δυναμική πορεία μέσα στο χρόνο και συνεχίζει να διευρύνει τις δραστηριότητες του. Ειδικότερα περιλαμβάνει:
Τη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή (1844)
Τη Ριζάρειο Χειροτεχνική Σχολή Μονοδενδρίου (1979)
Το Ριζάρειο Οικοτροφείο Μονοδενδρίου (1962)
